Jak dbać o florę bakteryjną jelit?

Jelita to nie tylko organ układu pokarmowego. Odpowiadają za liczne funkcje naszego organizmu, a wraz z pogłębianiem naszej wiedzy o nich, zaczynamy rozumieć, dlaczego nazywane bywają „drugim mózgiem”. Mikroflora jelitowa odgrywa w jelitach niezwykle istotną rolę. Jelita odpowiedzialne są za trawienie pokarmów i usuwanie zbędnych produktów przemiany materii, wchłanianie substancji odżywczych do krwiobiegu, wytwarzanie niektórych witamin, produkcję części hormonów. Mają istotny wpływ na kondycję układu immunologicznego, a nawet nasze samopoczucie i stan psychiczny. Do najważniejszych czynników sprawujących kontrolę nad skomplikowanym systemem jelit, w których znajduje się aż 100 mln komórek nerwowych, należą bakterie jelitowe. W naszych jelitach żyje ponad 100 trylionów bakterii. Skład flory bakteryjnej jelit jest indywidualny u każdego człowieka, choć niektóre szczepy mikroorganizmów występują w jelitach każdego zdrowego człowieka. Zaburzenia w obrębie flory bakteryjnej prowadzić mogą nie tylko do kłopotów trawiennych czy problemów z wypróżnieniem, ale także do niedoboru niektórych witamin i minerałów, zaburzenia produkcji hormonów (w jelitach powstaje np. serotonina), złej kondycji skóry, włosów i paznokci, do ogólnego zmęczenia. Dlatego warto wiedzieć, jak zatroszczyć się o mikroskopijnych lokatorów zamieszkujących jelita – jak dbać o florę bakteryjną jelit?

Rola bakterii jelitowych

U większości osób tzw. „dobre bakterie” występują w optymalnym zestawie szczepów i proporcji. Naturalnie o zdrowiu flora bakteryjna jelit decyduje na różne sposoby, pełniąc rozmaite funkcje, które przekładają się na kondycję całego organizmu. Bakterie jelitowe pełnią istotną funkcję w takich procesach jak: – rozkładanie białek z pokarmu, – wytwarzanie niektórych witamin, m.in. witaminy K, witamin z grupy B, – ułatwianie wydalania kału poprzez produkcję substancji zmiękczającej jego konsystencję, – zapobieganie procesom gnilnym kwasu mlekowego (tę rolę pełnią konkretnie bakterie kwasu mlekowego  Lactobacillus), – pobudzanie układu immunologicznego do wytwarzania przeciwciał, gdy drobnoustroje chorobotwórcze przenikną wraz z pokarmem przez barierę kwasu solnego w żołądku, – produkcja 90% serotoniny (tzw. „hormonu szczęścia”), – produkcja krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, które odżywiają nabłonek jelita

Co zaburza florę bakteryjną jelit?

Coraz więcej osób cierpi na zaburzenia mikroflory jelitowej. Jest to problem zwłaszcza krajów wysoko rozwiniętych. Żyjemy w pośpiechu i stresie, nie odżywiamy się naturalnie, o zdrowiu myślimy dopiero wtedy, gdy pojawią się dokuczliwe dolegliwości. Co więcej, w naszym domowym otoczeniu mnóstwo jest środków o silnym działaniu bakteriobójczym. Nie eliminują one wyłącznie bakterii chorobotwórczych, ale także te niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Do najistotniejszych przyczyn zaburzeń mikroflory jelitowej należą więc: – niewłaściwa dieta, obfitująca w żywność przetworzoną, cukry proste, alkohol, natomiast uboga w błonnik i naturalne prebiotyki, – antybiotykoterapie oraz spożywanie antybiotyków wraz z pokarmem, np. z mięsem pochodzącym z hodowli, gdzie profilaktycznie podaje się antybiotyki zwierzętom, – przyjmowanie innych leków, takich jak leki zobojętniające sok żołądkowy, leki przeciwbólowe, – stres, – częsty kontakt ze środkami bakteriobójczymi i dezynfekującymi, zawierającymi m.in. chlor i inne silne substancje chemiczne, oraz ogólnie sterylne warunki życia, – alergie pokarmowe, – częste biegunki Zaburzenia mikroflory jelitowej i ich konsekwencje Zaburzenia mikroflory jelit są przyczyną licznych problemów zdrowotnych, a ponadto mogą doprowadzić do rozwoju schorzeń, takich jak chociażby: – przewlekłe choroby układu pokarmowego (chroniczne zaparcia, SIBO, choroba Leśniowskiego-Crohna, zespół nieszczelnego jelita), – choroby metaboliczne, takie jak cukrzyca, nadciśnienie, nadwaga i otyłość, – alergie i nietolerancje pokarmowe, – choroby skórne, takie jak trądzik, egzema, atopowe zapalenie skóry, łuszczyca, – zakażenia układu moczowo-płciowego, – zakażenie  Helicobacter pylori Zaburzenia w obrębie mikroflory jelitowej rzutują negatywnie na cały układ odpornościowy, przez co sprzyjają łatwiejszemu zapadaniu na choroby zakaźne, począwszy od przeziębienia, grypy czy „jelitówki”. Coraz większa liczba naukowców zwraca też uwagę na związek kondycji flory bakteryjnej jelit ze stanem psychicznym i rozwojem niektórych zaburzeń psychicznych, przede wszystkim depresji, schizofrenii, nadpobudliwości.

Jak dbać o florę bakteryjną jelit?

Na szczęście równowagę flory bakteryjnej jelit da się przywrócić. Podstawowym krokiem jest tu zmiana diety na taką, która składa się z pokarmów nieprzetworzonych, jak najbardziej naturalnych i urozmaiconych. Zadbaj o konsumpcję produktów, które pomagają w rozwoju dobrych bakterii jelitowych. Są to m.in. fermentowane przetwory mleczne, czyli kefiry, jogurty, zsiadłe mleko, maślanka, a także produkty kiszone, czosnek, świeże warzywa i owoce, naturalne prebiotyki, do których należą: kasze (zwłaszcza jęczmienna), ziemniaki, cebula, miód, pomidory, banany, szparagi, por, nasiona roślin strączkowych, karczochy. Konieczne jest także picie dużej ilości wody. Aby dowiedzieć się więcej o diecie sprzyjającej zdrowym jelitom, zajrzyj na stronę  Naturalnie o zdrowiu. Ogranicz koniecznie ilość spożywanej żywności przetworzonej, słodyczy i innych wyrobów zawierających cukier, alkoholu, białego pieczywa i mięsa. Zalegające w jelicie mięso „uruchamia” procesy gnilne, co z kolei stanowi pożywkę dla „złych” bakterii. Nie zapominaj wreszcie o przyjmowaniu probiotyków, które pozwolą dobroczynnym szczepom bakterii zasiedlić Twoje jelita w większych ilościach. Probiotyki zawierają wyselekcjonowane żywe kultury bakterii, m.in. bakterie kwasu mlekowego czy  Bifidobacterium.