Rodzaje zdjęć RTG wykorzystywanych w stomatologii

Technologia wykorzystująca promieniowanie rentgenowskie do obrazowania tkanek twardych znalazła wyjątkowo szerokie zastosowanie w stomatologii, która właśnie takim rodzajem tkanek się zajmuje. W zależności od wskazań wykonuje się zdjęcia RTG w jednym z kilku podstawowych wariantów. Do wyboru są zaś: zdjęcia zębowe, ortopantomograficzne (OPG), tomografia stożkowa (CBCT), zdjęcia skrzydłowo-stożkowe i stosowane głównie w ortodoncji zdjęcia cefalometryczne.

Zdjęcia zębowe

Zdjęcia zębowe, zwane inaczej punktowymi, należą do najczęściej wykonywanych zdjęć RTG w stomatologii. Skupiają się one na pojedynczych zębach, obejmując przy okazji kilka sąsiadujących zębów w tym samym łuku. Na zdjęciach tych widać korony, korzenie i fragmenty otaczającej je kości zębodołu. Umożliwia to zobaczenie m.in. obecności próchnicy, przebiegu kanałów korzeniowych, resorpcji tkanek zęba, złamań korzenia, a także zmian kwalifikujących do leczenia kanałowego (endodontycznego). Zdjęcia zębowe pozwalają też ocenić, czy budowa zęba pozwala na przeprowadzenie takiego leczenia (a także leczenia protetycznego). Wykonuje się je również już po wypełnieniu kanału, aby zweryfikować skuteczność zabiegu.

OPG

Zdjęcia ortopantomograficzne, zwyczajowo określane mianem pantomogramu, umożliwiają zobaczenie wszystkich zębów, a ponadto zatok szczękowych, stawów skroniowych, kości szczęki i żuchwy. Często stanowią podstawę leczenia stomatologicznego, a także chirurgicznego, protetycznego, ortodontycznego i periodontologicznego.

CBCT

Najbardziej zaawansowaną technologią obrazowania stosowaną w stomatologii jest obecnie tomografia stożkowa, wykorzystująca mechanizm klasycznej tomografii, ale pozwalająca ograniczyć dawkę promieniowania niemal dziesięciokrotnie. Jako jedyna umożliwia uzyskanie trójwymiarowego obrazu struktury zębów i kości. Okazuje się to niezwykle przydatne w sytuacji, gdy położenie kanałów zębowych sprawia, że na zdjęciach RTG innego typu nakładają się one na siebie. Tomografia stożkowa CBCT, wykonywana m.in. w szczecińskiej klinice stomatologicznej Unimedex, stosowana jest jednak nie tylko w endodoncji, ale też m.in. w diagnostyce chorób zębów i tkanek okołowierzchołkowych, zatok przynosowych, zmian w obrębie kości (takich jak zwapnienia czy torbiele), stawu skroniowo-żuchwowego czy w diagnostyce onkologicznej, a także do oceny stosunków okluzyjnych w leczeniu ortodontycznym.

Zdjęcia cefalometryczne

W ortodoncji wykorzystuje się dość szeroko również zdjęcia cefalometryczne, które ukazują całą czaszkę z profilu. Umożliwia to dokonanie pomiarów stałych odległości i kątów pomiędzy różnymi jej punktami, a na tej podstawie – przeprowadzenie analizy rysów twarzy pacjenta i dobór optymalnej formy leczenia.

Zdjęcia skrzydłowo-zgryzowe

Na koniec warto wspomnieć jeszcze o stosunkowo rzadko wykonywanych zdjęciach skrzydłowo-zgryzowych. Służą one przede wszystkim do oceny stanu ścian stycznych zębów, które ze sobą sąsiadują. Ten rodzaj zdjęć obejmuje tylko kilka takich zębów, a konkretnie ich koron (bez korzeni i kości), w przeciwieństwie jednak do zdjęć punktowych widoczny jest tu jednocześnie fragment zarówno dolnego, jak i górnego łuku.