Znaczenie regularnego wykonywania badania cytologicznego

Badanie cytologiczne jest jednym z podstawowych badań ginekologicznych. Pozwala ono na wykonanie oceny mikroskopowej komórek nabłonka, dzięki czemu jest niezastąpione w diagnostyce raka szyjki macicy, czyli choroby, która jest jedną z głównych przyczyn śmierci kobiet w Polsce. Regularne wykonywanie cytologii może uratować życie. W naszym artykule dokładnie opisujemy na czym polega badanie cytologiczne, jak często powinno się je wykonywać oraz dlaczego jest tak bardzo istotne w profilaktyce raka szyjki macicy.

Na czym polega badanie cytologiczne i jakie są wskazania do jego wykonania?

Badanie cytologiczne polega na pobraniu z pochwy pacjentki wymazu, który zawiera komórki błony śluzowej szyjki macicy. W trakcie przeprowadzania badania kobieta przebywa w pozycji półleżącej na fotelu ginekologicznym, a lekarz do jej pochwy wprowadza umożliwiający pobranie niezbędnych próbek wziernik. Badaniu cytologicznemu powinny zacząć się regularnie poddawać wszystkie kobiety, które ukończyły 20-25 lat oraz te, które rozpoczęły już współżycie.

Jak tłumaczy nasz rozmówca, ginekolog z prywatnego gabinetu ginekologicznego w Białymstoku: Podstawowym wskazaniem do wykonania badania cytologicznego jest diagnostyka i profilaktyka raka szyjka macicy. Nie jest to jednak jedyny cel wykonywania cytologii. Badanie to bowiem umożliwia również wykrycie zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego, co ma wpływ na zwiększenie ryzyka zachorowania na nowotwór szyjki macicy.  Oprócz tego cytologia jest także wykorzystywana do kontroli leczenia nadżerki tarczy szyjki macicy, oceny stanu nabłonka pochwy, określenia terminu owulacji oraz czasu trwania II fazy cyklu, a także oceny skuteczności stosowanych przez pacjentkę leków hormonalnych. Badanie cytologiczne powinno być również wykonywane dwukrotnie w trakcie ciąży. Standardowo przeprowadza się je w pierwszym i w trzecim trymestrze ciąży.

Znaczenie regularnego wykonywania cytologii

Regularne wykonywanie badania cytologicznego umożliwia wczesne wykrycie podejrzanych zmian i szybkie rozpoczęcie niezbędnych działań, żeby zapobiec późniejszemu zachorowaniu. Według prowadzonych statystyk, regularne wykonywanie badań cytologicznych obecnie pozwala zapobiec nawet 80% przypadków zachorowań na raka szyjki macicy poprzez wykrycie powstałych zmian na bardzo wczesnym etapie rozwoju. Znaczenie regularnego wykonywania cytologii jest tym większe, że według specjalistów nosicielkami wirusa brodawczaka ludzkiego HPV, czyli głównej przyczyny powstawania raka szyjki macicy, jest aż 75% kobiet. Cytologia umożliwia wykrycie wczesnych zmian rakowych na bardzo wczesnym etapie, kiedy istnieje jeszcze bardzo duża szansa na całkowite wyleczenie choroby.

Jak często powinno się wykonywać badanie cytologiczne?

Według zaleceń, każda kobieta, bez względu na wiek, powinna wykonywać cytologię przynajmniej raz na 3 lata. Istnieją jednak również wskazania do częstszego poddawania się takiemu badaniu. W niektórych przypadkach zaleca się bowiem wykonywanie cytologii nawet raz na rok. Taka częstość przeprowadzania cytologii jest zalecana:

• Kobietom, które w wyniku przebytych zabiegów chirurgicznych, po chemioterapii lub w wyniku stosowania sterydów mają osłabiony układ odpornościowy,
• Kobietom, które są nosicielkami wirusa brodawczaka ludzkiego HPV,
• Kobietom, których matki były narażone na działanie dietylostillbestrolu (DES), czyli syntetycznego estrogenu, który w latach 50. XX wieku był powszechnie stosowany w leczeniu zanikowego zapalenia pochwy, objawów przekwitania oraz poporodowej supresji laktacji.
• Kobietom, które są w trakcie leczenia dysplazji, nadżerki lub przedrakowego stanu szyjki macicy.
• Kobietom, które często zmieniają partnerów seksualnych z powodu zwiększonego ryzyka zakażenia wirusem HPV.