Charakterystyka materacy przeciwodleżynowych

Długotrwałe przebywanie w jednej pozycji, jak to ma miejsce w przypadku osób starszych tudzież przewlekle chorych, może grozić powstawaniem groźnych dla zdrowia i bolesnych odleżyn. Materace przeciwodleżynowe w istotny sposób zmniejszają to ryzyko, wpływając korzystnie na poczucie komfortu pacjenta, a także ułatwiając opiekę nad nim. Na czym polega ich działanie, które umożliwia osiągnięcie tego efektu? Zdrowy człowiek przez sen zmienia pozycję nawet kilkanaście razy w ciągu nocy, i to wcale niekoniecznie dlatego, że coś mu się śni. To naturalny mechanizm obronny naszego ciała, dzięki któremu poszczególne jego elementy nie ulegają zbyt długo szkodliwemu dla nich uciskowi. Ucisk ten bowiem prowadzi do zaburzeń krążenia, a w efekcie do niedotlenienia tkanek. Jeśli nie ustępuje, ciało próbuje dostarczyć do danego miejsca więcej krwi, co skutkuje zaczerwienieniem. Po pewnym zaś czasie mogą się pojawić bolesne pęcherze, których pękanie tworzy rany, sięgające aż po skórę głęboką i kości, a w związku z tym grożące poważnym zakażeniem. To właśnie są odleżyny.

Odpowiedź na problem

Szczególnie narażone na ich powstawanie są osoby długotrwale uruchomione w łóżku, niezależnie od tego, czy straciły czucie w ciele, czy nie. Powinny one zmieniać pozycję przynajmniej raz na każde cztery godziny, zazwyczaj jednak po prostu nie są w stanie, a i z pomocą opiekuna nie jest to łatwe zadanie. Na ratunek przychodzą właśnie materace przeciwodleżynowe, których struktura pozwala na to, by ucisk wywierany na poszczególne partie ciała nie był zbyt silny oraz zmieniał się w czasie. Krążenie krwi pozostaje dzięki temu prawidłowe, podobnie jak zachodzące w komórkach procesy metaboliczne – tkanka więc nie ulega martwicy.

Rodzaje materacy

Dość często spotykanym (głównie z uwagi na niską cenę) rodzajem materaca przeciwodleżynowego jest materac wytworzony ze sprężystej pianki. – Jego powierzchnia przypomina wytłoczkę do jajek bądź gofra, ewentualnie jest pofalowana – mówi przedstawiciel sklepu medycznego Medseven w Bydgoszczy. Ciało pacjenta styka się z nią zatem w nierównomierny sposób, stąd też i ucisk na tkanki nie jest tak niekorzystny jak w przypadku zwykłego materaca.

O wiele lepsze są jednak materace tzw. pneumatyczne, czyli inaczej: zmiennociśnieniowe. Składają się z niewielkich komór (materace bąbelkowe) lub poprzecznych wałków (materace rurowe), które dzięki specjalnej pompie regularnie napełniane są powietrzem, a następnie opróżniane. Ciśnienie powietrza, dobierane zasadniczo do wagi pacjenta, zmienia więc się co jakiś czas w różnych częściach materaca, a tym samym zmienia się siła nacisku wywieranego na różne części ciała osoby unieruchomionej. Takie pulsacyjne, rytmiczne zmiany działają też jak delikatny masaż, rozluźniając napięcie w mięśniach i stawach, co istotnie zmniejsza dyskomfort wywołany długotrwałym leżeniem.

Jak wybrać odpowiedni materac przeciwodleżynowy

Wybór najlepszego materaca przeciwodleżynowego zależy od kilku zasadniczych czynników. Po pierwsze, jego rozmiar powinien odpowiadać rozmiarowi łóżka, którym dysponujemy. Po drugie, trzeba zwrócić uwagę na materiały, z jakich wykonano materac. Dobrze, by były przyjazne dla skóry, oddychające, a zarazem łatwe w czyszczeniu. Jeżeli pacjent ma nadwagę, lepiej zdecydować się na materac rurowy, ponieważ jest nieco stabilniejszy niż ten bąbelkowy. Wariant rurowy to również dobry wybór w przypadku osób, które już nabawiły się odleżyn, ponieważ poszczególne moduły można z niego tymczasowo usuwać, całkowicie eliminując ucisk w chorych miejscach. Dla niektórych istotnym czynnikiem jest również głośność pracy pompy, która tłoczy powietrze do komór. Zgodnie z normami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) nie powinna ona przekraczać 50 decybeli, ale i tak najlepiej sprawdzić, czy odpowiada pacjentowi. Nie o to przecież chodzi, by zwiększyć komfort ciała kosztem wywołania dyskomfortu związanego ze stałą obecnością nieprzyjemnych dźwięków.