Co zrobić, gdy nie nastąpiła poprawa po sondowaniu dróg łzowych?

Zatkanie kanalików łzowych dotyczy zarówno dzieci, jak i dorosłych. Ta przypadłość jest diagnozowana również u noworodków, jednak ze względu na to, że łzy wytwarzają się od kilku dni do nawet tygodnia po narodzinach, objawy pojawiają się późno. Jedną z najczęściej wybieranych metod leczenia jest sondowanie dróg łzowych – niestety czasami to nie wystarcza. Jakie są inne rozwiązania w takich sytuacjach?

Przyczyny i objawy zapchanych kanalików łzowych

Łzy są człowiekowi bardzo potrzebne – utrzymują odpowiedni poziom nawilżenia gałki ocznej oraz są swego rodzaju ochroną przed zanieczyszczeniami z zewnątrz. Ich ciągły przepływ nie pozwala rozwijać się bakteriom naturalnie występującym w filmie łzowym takim, jak np. gronkowiec. Nadmiar łez musi zostać odprowadzony z worka spojówkowego do nosa poprzez kanaliki łzowe. Kiedy kanaliki są zatkane, występuje uporczywe łzawienie, zaczerwienienie i ból oczu, opuchlizna, stany zapalne, a nawet infekcje, którym często towarzyszy gorączka. Przyczyny zapchanych kanalików mogą być następujące:

• choroba nowotworowa,
• urazy mechaniczne,
• krzywa przegroda nosowa,
• przewlekłe zapalenie zatok,
• oparzenia (w tym chemiczne),
• przebyte stany zapalne, grzybicze lub wirusowe,
• przedwczesne urodzenie (u niemowląt).

U noworodków może wystąpić ich wrodzona niedrożność. Podczas rozwoju płodowego, aż do narodzin, przewód nosowo-łzowy u niemowląt jest zamknięty przez błonę. Błona samoistnie pęka, najczęściej podczas pierwszego płaczu dziecka, co udrażnia kanaliki. Czasami jednak ten proces jest zaburzony lub okazuje się, że drogi łzowe nie zostały naturalnie wykształcone.

Alternatywne metody leczenia

Jeśli sondowanie dróg łzowych nie pomoże, wyjściem z sytuacji jest dakryocystorhinostomia. Jest to zabieg operacyjny wykonywany w znieczuleniu ogólnym, który polega na utworzeniu nowej drogi łzowej za pomocą przetoki worka łzowego do jamy nosowej. Przetoka powstaje przez nacięcie woreczka łzowego i śluzówki jamy nosowej, które łączy się ze sobą poprzez szwy. Następnie przez jamę nosową wprowadzona zostaje silikonowa rurka intubacyjna (tzw. rurka Jonesa), która ma za zadanie podtrzymać nowo utworzoną drogę łzową. Rurka wykonana jest z bezpiecznych materiałów, których organizm nie traktuje jako ciało obce. Zazwyczaj usuwana jest ona po około pół roku od wykonania zabiegu, najczęściej nie powodując w tym czasie żadnych komplikacji. Po dakryocystorhinostomii niezbędne są wizyty kontrolne. Jak dodaje specjalista z centrum okulistyki Optomed:

Choć zabieg może wydawać się skomplikowany, to jest w zupełności bezpieczny. Można wykonać go klasycznie, poprzez chirurgię, lub za pomocą lasera mikroendoskopowego, dzięki czemu nacięcia nie będą potrzebne, i tym samym nie pozostają blizny. Całość trwa około 20 minut, a ryzyko wystąpienia krwawienia jest zminimalizowane. Laserową dakryocystorhinostomię można też wykonywać u dzieci, które ukończyły pierwszy rok życia.

W przypadku niedrożnego jednego kanalika przeprowadza się również intubację wsteczną. Poprzez zdrowy kanalik wprowadzana jest zmodyfikowana sonda Whorsta, a zrosty zapychające uszkodzony kanalik usuwane są chirurgicznie lub laserowo.