Wpływ emocji na odżywianie

Czym jest jedzenie emocjonalne?

Jedzenie emocjonalne to niezwykle złożony problem, który objawia się tendencją do regulowania stanów emocjonalnych przy pomocy spożywania ulubionych pokarmów. Dzieje się tak dlatego, że mózg i jelita współpracują ze sobą, wpływając w ogromnym stopniu na nasz stan psychiczny. Nieodparta potrzeba sięgnięcia po ulubione przekąski lub potrawy pojawia się najczęściej w towarzystwie negatywnych emocji, jak: napięcie, stres, gniew czy smutek. Zdarza się również tak, że emocje te skutecznie hamują apetyt i wyciszają uczucie głodu. Skutkiem jedzenia emocjonalnego jest więc nadmierna masa ciała, nadwaga lub niedowaga. 

Emocjonalne jedzenie ma jednak charakter okresowy – pojawia się lub nasila w momentach, gdy dochodzi do utraty kontroli nad własnymi emocjami. Choć jedzeniu emocjonalnemu towarzyszy brak uczucia głodu, najczęściej sięgamy po wysokokaloryczne przekąski. Ponadto są to pokarmy niezdrowe, wymagające od nas intensywnego przeżuwania, które dodatkowo pomaga w chwilowym rozładowaniu emocji. Jedzenie emocjonalne opiera się bowiem o głód emocjonalny. Możemy go rozpoznać po tym, że ma charakter nagły i towarzyszy mu ochota na konkretny rodzaj pokarmu – zauważa nasz rozmówca, specjalista z portalu jedzdobrze.pl.

Niepozorne przyczyny problemu, jakim jest jedzenie emocjonalne

Ze zjawiskiem tym mamy do czynienia, odkąd jedzenie zyskało dysfunkcyjne zastosowanie i stało się sposobem na zagłuszenie lub chwilowe odwrócenie uwagi od problemów, które generują silne emocje. Jedzenie jako sposób na radzenie sobie ze stanem afektywnym może mieć swoje źródło już w dzieciństwie. Nagradzanie dzieci za dobre zachowanie słodyczami, zastępowanie bliskości ulubioną czekoladą, zajmowanie jego uwagi jedzeniem lub rekompensowanie trudnych doświadczeń ulubionymi przekąskami prowadzi do utrwalenia bardzo niebezpiecznego wzorca, jakim jest wzbudzanie pozytywnych emocji poprzez jedzenie. Problem polega również na tym, że uczucie sytości utożsamiane jest z uczuciem ulgi, satysfakcji i zaspokojenia, dlatego sięgamy po jedzenie mimo braku fizycznego głodu lub zjadamy dużo większe porcje, nie przestając jeść mimo pojawienia się uczucia sytości. Przyczyną emocjonalnego jedzenia może być także nuda, zwłaszcza u osób prowadzących aktywne życie – jedzenie pełni rolę wypełniacza czasu i pustki. Po jedzenie pod wpływem emocji sięgamy także, gdy jesteśmy zmęczeni lub podczas wykonywania nieprzyjemnych czynności.

Jak poradzić sobie z problemem emocjonalnego jedzenia?

Jedzenie emocjonalne jest czymś, co robimy automatycznie. Nawet jeśli zdajemy sobie sprawę z własnego zachowania, to i tak sięgamy po kolejne przekąski, przypłacając to późniejszym poczuciem winy lub wstydu. Ważne jest, aby uświadomić sobie, że jedzenie nie rozwiąże naszego problemu ani nie poprawi naszego samopoczucia na dłuższy czas, wręcz przeciwnie – może je dodatkowo pogorszyć. Warto wychwycić momenty, w których sięgamy po jedzenie mimo braku uczucia głodu (energetycznego lub utajonego – odczuwamy bowiem głód emocjonalny) i wówczas zastanowić się nad tym, co nami w danej chwili kieruje. To wymaga przemyślenia, jednak jest możliwe. Dobrym rozwiązaniem jest także znalezienie alternatywy dla emocjonalnego jedzenia – zamiast otwierać kolejną paczkę chipsów lub batonika, możemy na przykład sięgnąć po książkę, wybrać się na spacer, porozmawiać z bliską osobą lub spróbować jogi. Ważne, aby to było coś, co pozwoli nam uwolnić się od negatywnych emocji. Możemy także poszukać pomocy u specjalisty. Jeżeli nie udaje nam się samodzielnie zapanować nad emocjonalnym jedzeniem, warto skorzystać z usług dobrego dietetyka, np. w Programie DrDietman.