Podstawowe metody leczenia próchnicy

Próchnica jest często postrzegana jako przypadłość, która dotyka przede wszystkim dzieci, jednak w rzeczywistości dotyczy dorosłych nawet w jeszcze większym stopniu. Obecnie prawie wszyscy Polacy powyżej 18. roku życia mierzą się z tym problem. Przyczyną jest nie tylko niewystarczająca higiena jamy ustnej, ale też złe nawyki dietetyczne czy nawet przyjmowanie konkretnych leków. Na szczęście istnieje szereg metod leczenia, które pozwalają skutecznie zwalczać próchnicę – przedstawiamy najpopularniejsze z nich.

Jak powstaje próchnica?

Aby próchnica mogła powstać i się rozwijać, muszą zostać spełnione 4 czynniki – chodzi o obecność flory bakteryjnej, podatność uzębienia na występowanie zmian próchniczych, dostarczanie substratu, czyli pożywienia, dla bakterii oraz oczywiście czas, ponieważ próchnica nie powstaje z dnia na dzień. Najważniejszym elementem ze wszystkich wspomnianych są drobnoustroje – choć możemy sobie z tego nie zdawać sprawy, to w ludzkiej jamie ustnej żyje około 300 gatunków bakterii, w łącznej liczbie przekraczającej 50 miliardów. Większość bakterii nie jest jednak groźna. Kiedy mówimy o próchnicy, mamy na myśli przede wszystkim paciorkowce – to właśnie one wykorzystują do rozmnażania się energię pozyskaną z cukru, który trafia do naszej jamy ustnej w czasie spożywania posiłków. Efektem ubocznym działalności paciorkowców jest wytwarzanie kwasów, które przyczyniają się do obniżenia pH w jamie ustnej. Zaburzona równowaga kwasowo-zasadowa sprawia, że ze szkliwa wypłukiwane są jony wapnia i fosforu, przez co staje się ono podatne na uszkodzenia.

Każdy człowiek jest wyposażony w naturalny mechanizm, którego celem jest neutralizowanie kwasów i normalizowanie pH jamy ustnej – taką rolę spełnia ślina. Bierze ona również udział w procesie remineralizacji szkliwa, ponieważ działa jako swoisty nośnik składników mineralnych, takich jak m.in. fosforany czy też jony wapnia. Niestety, niektóre choroby oraz leki mogą wpływać zarówno na skład, jak też ilość produkowanej śliny, osłabiając tym samym ochronę jamy ustnej – tłumaczy specjalista z gabinetu stomatologicznego Steczko w Krakowie.

Metody leczenia próchnicy

Statystyczny Polak ma aż 13 zębów, które zostały zaatakowane przez zmiany próchnicze. Próchnica jest jednak często bagatelizowana, a po pomoc do specjalisty zwraca się dopiero w przypadku wystąpienia ostrego i nieustępliwego bólu. Najczęściej jest już wtedy za późno na ocalenie żywego zęba i konieczne jest zastosowanie leczenia kanałowego. Jeżeli trafimy jednak na fotel stomatologiczny wcześniej, to ścieżka terapeutyczna będzie nie tylko krótsza i prostsza, ale pozwoli też zachować własne uzębienie. Podstawowe metody leczenia próchnicy to: 1. Remineralizacja – zdaniem dentystów stanowi najprostszy sposób leczenia, jednak przydaje się tylko w przypadku słabo rozwiniętych ognisk próchnicy, czyli przy tzw. próchnicy początkowej. Jej charakterystycznymi objawami są zmiany w obrębie szkliwa – na jego powierzchni pojawiają się białe lub delikatnie ściemniałe plamki. Sam zabieg polega na dokładnym oczyszczeniu danego zęba, na który nakłada się następnie związek fluoru w postaci żelu lub lakieru. Zadaniem preparatu jest stworzenie takich warunków, by jony wapniowe, fosforanowe oraz fluorkowe mogły odbudować ubytek. Aby remineralizacja przyniosła zakładany efekt, należy powtórzyć ją kilkakrotnie. 2. Plombowanie – stosowanie wypełnień stomatologicznych stanowi dziś najpopularniejszą metodą leczenia próchnicy. Plombowanie polega na uzupełnianiu wszelkich widocznych ubytków specjalnymi materiałami wypełniającymi. W przeciwnym wypadku próchnica może dotrzeć w głąb zęba, który jest bardzo podatny na uszkodzenia. Pierwszym krokiem jest dokładne oczyszczenie zęba z zanieczyszczeń oraz chorej tkanki – wykorzystuje się do tego przede wszystkim klasyczne wiertło, jednak niektóre gabinety dysponują nowocześniejszymi rozwiązaniami, takimi jak np. laser czy też specjalne żele. Następnie ubytek jest wypełniany za pomocą wybranego przez pacjenta materiału, który nazywa się potocznie plombą. Jeszcze do niedawna używano do tego popularnego amalgamatu, jednak dziś standardem są światłoutwardzalne wypełnienia z materiałów kompozytowych. Ich plusem jest zarówno naturalnie wyglądający kolor, jak też wysoka trwałość. 3. Ozonowanie – ozonoterapia sprawdza się w przypadku początkowych zmian próchniczych i jest całkowicie bezbolesna. Zabieg nie tylko nie wymaga usuwania tkanek, ale jest też bardzo krótki – zazwyczaj trwa około 20 sekund. Wbrew pozorom jest to w zupełności wystarczające, ponieważ w tym czasie ozon jest w stanie zneutralizować nawet 99% flory bakteryjnej obecnej w jamie ustnej. Efekt? Wstrzymana demineralizacja, przywrócenie naturalnego pH oraz spowolnienie rozwoju próchnicy. 4. Leczenie kanałowe – jest niezbędne, jeżeli nieleczona próchnica doprowadzi do nieodwracalnego zapalenia miazgi zębowej, czyli tkanki, która wypełnia komorę zęba i jego kanały. Na początku zabiegu należy usunąć chorą miazgę (niezależnie od tego, czy jest żywa czy martwa), a jej miejsce zastąpić właściwymi materiałami, których zadaniem jest uszczelnienie oraz zapobieganie rozwojowi bakterii. Jeszcze do niedawna leczenie endodontyczne nie budziło zbyt pozytywnych skojarzeń wśród pacjentów, jednak obecnie jest praktycznie bezbolesne i w większości przypadków może zakończyć się już podczas jednej wizyty.