Na czym polega diagnostyka audiologiczna?

Wady słuchu mogą być zarówno wrodzone (np. przez uwarunkowania genetyczne), jak również nabyte – najczęściej w wyniku urazu, infekcji lub chorób zakaźnych. W obu przypadkach niezmiernie ważna jest odpowiednia diagnostyka audiologiczna, czyli zbiór badań, które umożliwią nie tylko precyzyjne, ale także bardzo wczesne wykrycie wszelkich nieprawidłowości ze słuchem. Tłumaczymy, na czym dokładnie polegają badania diagnostyczne w zakresie audiologii.

Pierwszy krok, czyli konsultacja lekarska

  Pacjentami audiologów, czyli specjalistów, którzy zawodowo zajmują się diagnozowaniem oraz leczeniem zaburzeń słuchu, są często dzieci. Na konsultacje audiologiczne kierują je przede wszystkim pediatrzy, którzy obserwują u swoich podopiecznych takie niepokojące objawy, jak chociażby problemy z mówieniem, brak reakcji na wołanie rodziców czy też częste przechodzenie infekcji ucha środkowego. Podstawą wizyty u audiologa jest przeprowadzenie badania przedmiotowego, czyli wywiadu z pacjentem. Na podstawie zdobytych informacji lekarz może zadecydować o dalszym postępowaniu diagnostycznym. Badanie słuchu powinno rozpocząć się od badania otoskopowego – pozwala ono bowiem na sprawdzenie stanu ucha zewnętrznego oraz błony bębenkowej. Kolejne kroki związane z diagnostyką audiologiczną zależą od wielu czynników, takich jak m.in. kondycja pacjenta, jego wiek oraz dolegliwości. Należy bowiem pamiętać, że postawienie trafnej diagnozy nie jest możliwe w oparciu o tylko jeden wynik. Dla uzyskania wiarygodnych rezultatów stosuje się tzw. zasadę cross checking, która zakłada, że metody subiektywne należy uzupełnić metodami obiektywnymi – dopiero wówczas można uzyskać pełny obraz stanu pacjenta.

Podstawowe badania w diagnostyce audiologicznej

Audiologia korzysta z wielu badań, które pozwalają dokładnie określić próg słuchu, daną dolegliwość oraz jej przyczynę. Do najpowszechniejszych metod w diagnostyce audiologicznej należą: 1.Audiometria tonalna – to najczęściej stosowana metoda subiektywnego badania słuchu, która pozwala na ocenę progów słyszenia, umożliwiając tym samym sprawdzenie rodzaju i stopnia upośledzenia słuchu. W czasie badania pacjent jest prowadzony do wyciszonej kabiny pomiarowej, zakłada się mu słuchawki oraz wręcza specjalny pilot, tzw. przycisk odpowiedzi. Za pośrednictwem słuchawek do uszu osoby badanej podawane są następnie tony pomiarowe o określonym natężeniu i częstotliwości.

- Zadanie pacjenta jest bardzo proste – naciskając przycisk, ma zasygnalizować moment, w którym jest w stanie usłyszeć emitowany dźwięk. Po każdej reakcji technik audiologii zmniejsza głośność – do chwili określenia najcichszego sygnału słyszalnego dla badanej osoby. Metoda, choć skuteczna i bezinwazyjna, nie nadaje się w każdym przypadku, ponieważ wymaga współpracy ze strony pacjenta   

– wyjaśnia nam ekspert z Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej LAR-MED w Żywcu. 2. Audiometria impedancyjna – jest jedną z najczęściej stosowanych i dokładnych metod audiometrii obiektywnej, która służy przede wszystkim do oceny stanu ucha środkowego. Badanie składa się zasadniczo z trzech części – tympanometrii, pomiaru odruchu z mięśnia strzemiączkowego oraz testu trąbki słuchowej. Dzięki zastosowaniu tej techniki można stwierdzić ewentualną perforację błony bębenkowej, sprawdzić układ i sztywność kosteczek słuchowych, a także wykryć istnienie bezpowietrzności lub płynu w jamie bębenkowej. Badanie jest bezbolesne i nieinwazyjne (specjalną sondę wprowadza się tylko na głębokość około 3-5 mm do przewodu słuchowego), jednak wymaga zachowania ograniczonej ruchliwości. 3. Badanie ABR – zwane również badaniem BERA, jest specjalistyczną metodą diagnostyczną, która pozwala na sprawdzenie, w jaki sposób mózg reaguje na bodźce słuchowe podczas stymulacji akustycznej. W tym celu pacjentowi zakłada się słuchawki, a na głowie umieszcza trzy elektrody podłączone do systemu komputerowego, który rejestruje bioelektryczną aktywność mózgu – chodzi oczywiście o popularną technikę EEG, czyli elektroencefalografii. Podczas badania emituje się dwa rodzaje dźwięków – trzaski lub tony. Wszystkie reakcje na dźwięki zostają zapisane, dając tym samym bardzo dokładną ocenę czułości słuchu, obejmującą dolną i górną granicę słyszalności oraz rodzaj i stopień zaburzenia słuchu. Badanie ABR trwa około godzinę – w tym czasie pacjent musi leżeć nieruchomo, aby pomiary były wiarygodne. Pozostanie w jednej pozycji jest niestety trudne dla najmłodszych, dlatego w przypadku dzieci do 5. roku życia wykonuje się je w czasie fizjologicznego snu. Z tego powodu wiele poradni audiologicznych oferuje przeprowadzanie badania do późnych godzin wieczornych.