Wady zgryzu. Skąd się biorą?

Wady zgryzu mogą zaburzać estetykę uśmiechu, a także całej twarzy, sprzyjać rozwojowi próchnicy i chorób przyzębia, jak również utrudniać poprawną wymowę i prawidłowe przeżuwanie pokarmów, co skutkuje niekiedy nawet kłopotami z trawieniem. Problem ten dotyczy całkiem sporej części dorosłych i coraz większej liczby dzieci. Co jest jego przyczyną – i czy można mu jakoś zapobiec? Mniej więcej co piąta wada zgryzu uwarunkowana jest genetycznie, nie możemy mieć więc za bardzo wpływu na jej powstanie. Wiadomość ta oznacza jednak zarazem, że ok. 80 proc. wad zależy od czynników zewnętrznych – co oznacza, że możemy im przeciwdziałać. Kluczowe, zwłaszcza dla rodziców małych dzieci, jest oczywiści uświadomienie sobie, skąd się biorą wady zgryzu.

Karmienie piersią a smoczki

Dla rozwoju żuchwy i szczęki znaczenie mają już pierwsze dni życia noworodka i podejmowane przez niego czynności. Bardzo ważne jest chociażby karmienie piersią, które wyrabia w dziecku prawidłowe odruchy w zakresie ssania, połykania czy oddychania (mającego, jak zobaczymy za chwilę, całkiem duże znaczenie w kontekście wad zgryzu). Jeżeli z różnych przyczyn maluszka trzeba karmić butelką, nie wolno zaopatrywać jej w wydłużony smoczek z dużymi otworami, sprzyja on bowiem np. nienaturalnemu cofaniu żuchwy – podobnie zresztą jak smoczek-uspokajacz, który należy wyeliminować najpóźniej po 18. miesiącu życia dziecka.

Szkodliwe nawyki

Nie powinno ono ssać także palca, języka, policzków czy warg. Również ich zagryzanie prowadzić może do wykształcenia się wad zgryzu, tak samo jak obgryzanie paznokci, końcówek ołówka czy długopisu.

Inne niekorzystnie oddziałujące nawyki to choćby podpieranie brody podczas siedzenia, częste żucie gumy albo zgrzytanie zębami przez sen – dodaje specjalistka z wrocławskiego gabinetu ortodontycznego Orchidea-DENT.

Oddychanie przez usta

Jedną z najczęstszych przyczyn powstawania wad zgryzu jest długotrwałe pozostawanie dziecka z otwartą buzią – zarówno w czasie snu, jak  i wówczas, gdy jest ono przytomne. Sprzyja to nieprawidłowemu układaniu się języka, który jest czymś w rodzaju naturalnego aparatu ortodontycznego, ma bowiem ogromny wpływ na rozwój i ukształtowanie innych elementów jamy ustnej, w tym łuków zębowych. Aby wyeliminować ów problem, warto podłożyć maluchowi do spania niezbyt wysoką poduszkę, a nawet zamykać mu usta ręką. W przypadku niedrożności nosa konieczna może okazać się interwencja np. laryngologa.

Kwestia jedzenia

Oddychanie nie jest jedyną podstawową czynnością, jaka wpływa na powstanie wad zgryzu. Jest nią także przełykanie i ogólniej jedzenie. Zbyt długie karmienie dziecka przetartymi papkami nie pozwala mu przestawić się w tym zakresie z trybu niemowlęcego w tryb dorosły, w którym język nie wchodzi między przednie zęby. Kiedy tylko więc zaczną się wyrzynać mleczaki, koniecznie należy wprowadzić do diety malucha pokarmy stałe (np. biszkopty, sucharki czy kawałki surowych owoców).

Dlaczego trzeba dbać o mleczaki

Na rozwój zębów stałych z kolei wpływ mogą mieć np. urazy mechaniczne ich zawiązków i zębów mlecznych w wieku przedszkolnym. O ile jednak nie zawsze możemy im zapobiec, o tyle jesteśmy w stanie zapobiec przedwczesnemu wypadaniu mleczaków z powodu próchnicy, dbając o higienę jamy ustnej malucha i odwiedzając wraz z nim regularnie gabinet stomatologiczny.