Testy wchodzące w skład badania nadwrażliwości na leki

Nadwrażliwość i alergia na wybrane leki może pojawić się w praktycznie dowolnym momencie naszego życia. Sprzyja temu między innymi stosowanie danego preparatu przez dłuższy czas, konieczność przyjmowania większej liczby specyfików jednocześnie, a także upośledzenie czynności wątroby lub nerek. Istnieje kilka sposobów diagnozowania nadwrażliwości na leki.

Wywiad lekarski

Najprostszą formą jest szczegółowy, umiejętnie przeprowadzony wywiad lekarski. Mądry, doświadczony lekarz będzie w stanie rozpoznać zarówno natychmiastowe reakcje alergiczne, jak i tzw. odczyn polekowy, kiedy objawy uczulenia pojawiają się po pewnym czasie od przyjęcia wywołującej je substancji. W postawieniu diagnozy pomocne okazują się zazwyczaj wyniki podstawowych badań krwi (chociażby morfologii, OB czy stężenia białka C-reaktywnego). W ten prosty sposób nie stwierdzimy jednak z całą pewnością, że za nadwrażliwość odpowiada konkretna substancja (zwłaszcza że nie musi być to główny składnik leku, ale np. zastosowany w jego produkcji wypełniacz). W tym celu konieczne jest przeprowadzenie testów skórnych albo wykorzystujących minimalne aktywne dawki doustnych prób prowokacyjnych.

Testy skórne

Testy skórne można podzielić na punktowe, śródskórne (tzw. skaryfikacyjne, wymagające przerwania ciągłości tkanki) oraz płatkowe, w których nasączony daną substancją płatek trzyma się na skórze przez 48 godzin, a przez drugie tyle obserwuje się wystąpienie przykrych objawów. Ta ostatnia metoda służy przede wszystkim diagnozowaniu odczynu polekowego, podczas gdy pierwsze dwie sprawdzają się głównie w alergiach natychmiastowych.

Badania próbki krwi

Zarówno testy skórne, jak i doustne wiążą się z wystąpieniem sporego dyskomfortu u poddawanej im osoby. Znacznie bezpieczniejsze (a w przypadku badania wrażliwości na antybiotyki również o wiele skuteczniejsze) są testy in vitro, przeprowadzane poza organizmem pacjenta. Wykonuje je np. Pracownia Alergologii i Immunologii „Alergo-Med” w Krakowie. Wyróżnia się tutaj zasadniczo dwa rodzaje badań: testy degranulacji bazofilów i testy destrukcji neutrofilów. W pierwszym bazofile, czyli pewien typ białych krwinek, barwi się na błękitno i obserwuje, jak tracą tę barwę w wyniku rozpadu wskutek podania substancji potencjalnie uczulającej. Drugi rodzaj testu umożliwia postawienie diagnozy zarówno w przypadku nadwrażliwości natychmiastowej, jak i opóźnionej. Wykorzystuje się go nie tylko do wykrywania alergii na leki, ale też podczas tworzenia tych ostatnich.