Metody badania słuchu u dzieci

Prawidłowe słyszenie jest bardzo ważne dla rozwoju dziecka, nauki mowy, przyswajania wiedzy i kontaktów z rówieśnikami. Jak zbadać słuch u dziecka, które jest zbyt małe, żeby dać lekarzowi znać o swoich indywidualnych odczuciach w reakcji na dźwięki? Poniżej prezentujemy metody badania słuchu u dzieci pozwalające wykryć ubytki słuchu oraz nieprawidłowości w budowie ucha oraz przetwarzaniu dźwięków.

Kiedy należy zbadać słuch dziecka?

Obecnie badania słuchu wykonuje się już u noworodków, aby określić, czy zmysł ten spełnia swoją funkcję. Większość przypadków ubytków słuchu ma podłoże genetyczne. Nie oznacza to jednak, że dziecko, u którego nie wykryto problemów ze słyszeniem w pierwszych miesiącach życia, nie potrzebuje już nigdy badań. Słuch, podobnie jak inne zmysły, zmienia się z wiekiem. Może ulec uszkodzeniu pod wpływem urazu lub chorób.

Co powinno zaniepokoić rodziców? O to zapytaliśmy specjalistę z warszawskiego Instytutu Głuchoniemych im. Jakuba Falkowskiego:

Alarmujący jest brak reakcji dziecka na dźwięki, szczególnie te cichsze, które jednak dla innych osób w otoczeniu są słyszalne. Dziecko z problemami ze słuchem może być bardzo ciche lub przeciwnie: głośniejsze od rówieśników. Niedobory słuchu mogą też powodować problemy z mową, więc wszelkie zaburzenia logopedyczne powinny skłonić rodziców do sprawdzenia, czy dziecko słyszy prawidłowo. Starsze dzieci mogą same komunikować, że słabo słyszą, prosić wielokrotnie o powtarzanie tego, co się do nich powiedziało lub skarżyć się na to, że nauczyciel mówi zbyt cicho. 

Przesiewowe badanie słuchu u noworodków

Obecnie, dzięki programowi profilaktycznemu sfinansowanemu ze środków Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, u każdego noworodka wykonuje się przesiewowe badania słuchu. Obejmują one dwa testy: OAE oraz ABR.

OAE, czyli rejestracja otoemisji akustycznych, określa, czy ślimak emituje sygnał zwrotny dźwięku wpadającego do ucha. Badanie to jest proste i bezbolesne. Polega na umieszczeniu w uchu niewielkiego głośnika oraz mikrofonu rejestrującego odpowiedź ślimaka na dźwięk.

ABR bada reakcję pnia mózgu na dźwięki, określając tym samym aktywność ośrodka w mózgu odpowiedzialnego za przetwarzanie dźwięków. Ten test polega na umieszczeniu na głowie dziecka elektrod i emisji dźwięków, a następnie analizie wykresu fal mózgowych rejestrowanych przez elektrody.

Audiogram – precyzyjne określenie stopnia ubytku słuchu

Dźwięk ma dwie podstawowe właściwości: częstotliwość, którą odbieramy jako wysokość (wyrażana w hercach), a także natężenie, czyli głośność (wyrażana w decybelach). Aby określić, jaki jest ubytek słuchu dziecka, wykonuje się audiogram.

Badanie polega na emitowaniu dźwięków o różnych częstotliwościach na różnych poziomach natężenia. Dzięki temu można wskazać, jaki jest najcichszy dźwięk, który dziecko może usłyszeć, a także w jakim zakresie częstotliwości pracuje jego słuch. Wyniki badania są podane w przystępnej formie graficznej.