Jaka jest różnica pomiędzy osobami niesłyszącymi a niedosłyszącymi?

Słuch to zdecydowanie jeden z najistotniejszych zmysłów człowieka – osoby go pozbawione doświadczają dużo większej trudności w odczuwaniu otaczającej ich rzeczywistości, napotykają również istotną przeszkodę w komunikowaniu się z innymi ludźmi. Jednakże utrata słuchu nie zawsze jest definitywna – z tego powodu często stosuje się ogólny podział na osoby niesłyszące i niedosłyszące. W czym tkwi różnica między tymi pojęciami?

Stopień utraty słuchu

Zdecydowanie najważniejszą różnicą między osobami niesłyszącymi a niedosłyszącymi jest stopień doświadczanej przez nich utraty słuchu.

W literaturze fachowej można natknąć się na wiele definicji dotyczących tego tematu – mówi specjalista z Instytutu Głuchoniemych im. Jakuba Falkowskiego w Warszawie. - Przykładowo Janina Doroszewska w swojej książce „Pedagogika specjalna” definiuje osobę niesłyszącą (posługując się terminem „głuchy”) jako człowieka, który „pozbawiony jest słuchu, a więc treści dźwiękowych, płynących ze świata i który wskutek tego znajduje się w gorszych warunkach niż słyszący, jeżeli chodzi o poznanie zewnętrznego świata i przygotowanie do życia społecznego”. W innej definicji niedosłyszącym jest człowiek „któremu utrata lub znaczne upośledzenie analizatora słuchu uniemożliwia rozumienie mowy ludzkiej przez słuch i dla którego w pracy i wszelkich zadaniach życia słuch nie ma praktycznego znaczenia”.

Łatwo zauważyć, że w powyższych definicjach poruszany jest problem znacznej lub całkowitej utraty słuchu. Jak z kolei wygląda sytuacja z niedosłyszącymi? Doroszewska stwierdza, iż są to osoby u których „ubytki słuchu pozwalają opanować mowę w sposób naturalny”. Zgodnie z tą definicją należy uznać, że do niedosłyszących należą wszystkie osoby, których wada słuchu nie jest znaczna ani całkowita.

Klasyfikacja głuchoty

Podobnie jak w przypadku definicji osób niesłyszących i niedosłyszących, w literaturze fachowej pojawiają się różne metody klasyfikacji stopnia głuchoty. Zofia Sękowska w książce „Pedagogika specjalna: zarys” przedstawia taki podział głuchoty u dzieci:

• słabo słyszące – czyli takie, u których ubytek słuchu wynosi do 20 dB, nie utrudnia im on nauki mowy i komunikacji z otoczeniem
• niedosłyszące – utrata słuchu wynosi około 40 dB, dzieci nią dotknięte nie słyszą z większych odległości, ich mowa nie jest w pełni wyraźna
• o średniej głuchocie – utrata słuchu wynosi około 60 dB, słyszą jedynie słowa wypowiadane podniesionym głosem, wykazują poważne problemy z mową, mają ograniczoną liczbę słów, niewyraźne artykułują
• o poważnej głuchocie – utrata słuchu wynosi w granicach od 70 do 90 dB. Niemożliwe jest komunikowanie się z nimi przy pomocy mowy, poznane przez nie słowa są wypowiadane źle i niewyraźnie
• o całkowitej głuchocie – dzieci pozbawione słuchu nie słyszą żadnych słów, porozumienie się z nimi przy pomocy mowy jest niemożliwe.